Istnieje wiele stylów zarządzania, po jakie sięgnąć mogą menadżerowie i właściciele firm. W czasie zawirowań rynkowych i kryzysu bardzo dobrze sprawdzi się koncepcja zarządzania przez cele, nazywana z języka angielskiego Management by Objectives- MBO. Na czym ona polega?

MBO – jakie cele mają znaczenie w zarządzaniu?

Zarządzanie przez cele skupia się na osiągnięciu jasno postawionego wyniku, do którego dana osoba lub zespół dąży określoną drogą. Koncepcja ta opiera się na założeniu, że należy przypisać odpowiednich ludzi do poszczególnych zadań i właściwie ich motywować podczas ich realizacji. Menadżer powinien nie tylko wyznaczyć cele krótko lub długookresowe, ale również kontrolować swoich podwładnych, oceniać ich i rozwijać, od czego zależy finalny sukces całej organizacji.

Cele określane są nie tylko dla całej firmy, ale również indywidualnie dla menadżerów i pracowników poszczególnych szczebli hierarchii organizacyjnej. Kluczowe w MBO jest nakreślenie, jakie cele cechują się najwyższym priorytetem. Dla ich osiągnięcia konieczne jest zintegrowanie pracy całego zarządu firmy i wszystkich pracowników. Jeśli MBO nie uzyska wsparcia ze strony najwyższej kadry zarządzającej, proces wdrożenia takiej koncepcji zarządzania w przedsiębiorstwie nie będzie miał szans przebiegnąć pomyślnie.

Jak w praktyce ustalać cele przedsiębiorstwa?

Początkowo przy obieraniu stylu zarządzania przez cele należy ustalić strategię dla całej firmy, dzięki czemu łatwiej będzie określać cele krótkoterminowe i pośrednie, które wyznaczają menadżerowie wraz ze swoimi pracownikami. Ważne jest, aby cele realizowane i pożądane przez podwładnych stanowiły realne wsparcie dla celów przełożonych, przez co wszyscy pracownicy danej firmy będą zgodnie i wspólnie dążyć do zrealizowania strategicznych priorytetów zakładu pracy, w którym są zatrudnieni.

Nadrzędnym celem każdej firmy komercyjnej jest osiągnięcie jak najwyższego zysku, czyli różnicy pomiędzy wielkością przychodów z działalności, a kosztami ponoszonymi przez przedsiębiorstwo. Przy ustalaniu drogi dążenia do osiągnięcia zysku trzeba analizować poszczególne czynności pod kątem tego, czy pozwalają one na zarobek, czy na wypracowanie oszczędności? Jeśli żaden z tych kryteriów nie jest spełniony, czynność powinna być wykluczona z działania firmy i jej pracowników.

Cele opisywane na początku drogi MBO muszą być określone w sposób jasny, wyczerpujący, opisowy i mieć przełożenie na pożądany stan docelowy, czyli wizję, do której należy dążyć. Warto przy tym posłużyć się modelem SMART:

• Specific – klarowne opisanie pożądanego rezultatu,
• Measurable – wymierne, mierzalne cele,
• Ambitious – ambitne wyzwania,
• Realistic – realne, możliwe do osiągnięcia, dostosowane do kompetencji cele,
• Time-Bound – określenie celów w czasie.

Kiedy już cele zostaną wyznaczone i opisane, menadżer powinien określić grupy zadaniowe, które mają realizować lub wspierać wyznaczone realizacje. Należy rozdzielić pracownicze obowiązki, zakres kompetencji i nadać uprawnienia poszczególnym pracownikom, przez co utworzony zostanie automatycznie właściwy poziom odpowiedzialności za powierzone zadanie.

Właściwe w przypadku MBO jest prowadzenie bieżącej oceny działań pracowników przez menadżera. Wpływać powinna ona na system motywacji pracowników i system premiowy.

Zarządzanie przez cele uniwersalne

Nie tylko w czasie kryzysu, gdy skupienie na jasnych, realnych celach jest wymagane w każdej firmie, koncepcja zarządzania przez cele znajdzie swoje zastosowanie. Można uznać, że MBO jest uniwersalnym stylem kierowania organizacją i pracownikami. Zarówno firmy znajdujące się w trudnym położeniu finansowym, mikroprzedsiębiorstwa, jak i duże korporacje docenić powinny zalety zarządzania na takich zasadach.

Autor artykułu Artykuł został opracowany przez firmę AVENHANSEN Sp. z o. o. działającą w branży szkoleń oraz doradztwa biznesowego.